Thế giới ong rất đa dạng với hơn 20.000 loài khác nhau, chúng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong hệ sinh thái, đặc biệt là trong việc thụ phấn cho cây trồng. Dưới đây là một số loại ong phổ biến và đáng chú ý:
I. Phân loại theo họ:
Ong thường được phân loại thành hai họ chính dựa trên đặc điểm hình thái và nọc độc:
Họ ong vò vẽ (Vespidae) - Lông trơn:
Ngòi nọc trơn, không có ngạnh, nên có thể đốt nhiều lần.
Ong vò vẽ (Vespa affinis): Thân và bụng thon, có khoang đen xen kẽ màu vàng. Chúng thường ăn côn trùng và ấu trùng nhện. Chỉ ong thợ mới đốt để tự vệ.
Ong đất (Vespa nigrithorax - còn gọi là ong bắp cày): Kích thước lớn, thân màu đen chấm vàng, cuối bụng màu nâu, đầu và ngực có nhiều lông tơ màu nâu vàng. Thường làm tổ gần mặt đất, trong bụi cây hoặc đống gỗ mục.
Ong vàng: Thân hình thon nhỏ, dài, vàng toàn thân. Thường làm tổ trên cây hoặc dưới mái nhà tranh.
Họ ong mật (Apidae) - Lông xù:
Ngòi nọc có ngạnh, sau khi cắm vào da vật bị đốt, ngòi nọc thường không rút ra được và ong sẽ chết. Mỗi con ong mật chỉ đốt một lần.
Ong mật (Honey bees - Apis spp.): Đầu lưng có lông xù, bụng trên có khoanh nâu xen kẽ khoanh đen. Đây là loài ong được nuôi phổ biến nhất để lấy mật, sáp ong và phấn hoa. Chúng sống thành đàn lớn với tổ chức xã hội chặt chẽ (ong chúa, ong thợ, ong đực). Một số loài ong mật phổ biến:
Apis mellifera (Ong mật phương Tây/châu Âu): Loài ong mật phổ biến nhất thế giới.
Apis cerana (Ong mật châu Á/ong nội): Phổ biến ở Đông Nam Á và Nam Á.
Apis dorsata (Ong mật khổng lồ/ong khoái): Kích thước lớn, làm tổ lộ thiên trên cây hoặc vách đá.
Apis florea (Ong mật lùn/ong ruồi): Kích thước nhỏ, sống ở Nam Á và Đông Nam Á.
Apis laboriosa (Ong mật núi cao/ong đá): Sống ở vùng núi cao Himalaya, mật của chúng có thể có đặc tính đặc biệt.
Ong nghệ (Bumble bees): Đầu lưng có lông xù, vùng cổ và lưng trên có màu vàng nghệ, cánh cũng có màu vàng nghệ. Ong nghệ thường làm tổ dưới đất hoặc trong các hốc rỗng.
Ong bầu: To tròn, có lông, bay chậm và phát ra tiếng ồn ù ù. Chúng thường đào hốc tổ trong cành cây hoặc khúc gỗ.
Ong không ngòi (Meliponini): Phổ biến ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới. Chúng cũng sản xuất mật nhưng với sản lượng ít hơn ong mật.
II. Các loài ong đáng chú ý khác:
Ong bắp cày châu Á (Vespa mandarinia): Đây là loài ong lớn nhất thế giới, còn gọi là ong bắp cày khổng lồ. Chúng là loài săn mồi mạnh mẽ, có vết đốt cực kỳ đau.
Ong cỏ (Lasioglossum spp.):
Ong thợ mộc (Xylocopa virginica): Trông giống ong nghệ nhưng bụng bóng và mịn. Chúng đục gỗ để đẻ trứng.
Ong sát thủ: Là kết quả lai tạo giữa ong mật phương Tây và ong mật châu Phi, có sức sát thương lớn.
Ong mặt quỷ: Loài ong độc nhất gây tổn thương da và nguy hiểm đến tính mạng.
Ong đơn độc: Thường làm tổ nhỏ, riêng lẻ, không sống thành đàn lớn như ong mật.
Tò vò săn nhện sói lông (Pepsis heros): Loài ong khổng lồ này săn nhện ăn chim, làm tê liệt và chôn con mồi cho ấu trùng.
Mỗi loài ong có vai trò và đặc điểm riêng, từ việc cung cấp mật ong, thụ phấn cho cây trồng đến việc kiểm soát côn trùng gây hại.
0 Nhận xét